22 aug 2020

Familiekroniek – Een schoenmakersknecht uit Blomberg

7 augustus 2020 - We zijn in Blomberg, Kreis Lippe, deelstaat Noordrijn-Westfalen. Halverwege de achttiende eeuw heeft een van mijn voorvaderen het besluit genomen deze stad te verlaten en zijn heil te zoeken in Amsterdam. Reden genoeg om er een kijkje te nemen.

Blomberg

Angelierstraat
Voorvader Hermann Christoffel Botterbrod is in 1746 geboren in Blomberg. In 1779 trouwt hij met Johanna Lindeman. Hij is dan schoenmakersknecht en woont in de Angelierstraat in Amsterdam. In 1785 krijgen ze een dochter die ze Anna Dorothea noemen, naar de moeder van Hermann. Anna Dorothea is de grootmoeder van Gaatske Stoffels Bloemsma, die weer de grootmoeder is van mijn pake Johannes Nieuwenhuis.
Wanneer Hermann naar Amsterdam is getrokken, weet ik niet. Het is ook heel goed mogelijk dat zijn ouders Johann Botterbrodt en Anne Dorothee Suerlander de stap hebben genomen. Beide namen worden genoemd als getuigen bij de doop van een kind van Hermann en Johanna.

Ameland
Johanna Lindeman sterft in 1785, misschien in het kraambed. Hermann trouwt opnieuw in 1798 met Catharina Lievens, ofwel Trijntje Lieuwes Reijsma, die is geboren in Hollum op Ameland. Hij trekt met Trijntje naar haar geboorteplaats waar hij in juni 1815 overlijdt.
Zijn dochter Anna Dorothea trouwt in 1806 met Eijbert Bloemsma uit Metslawier, een dorp dat ten noordoosten van Dokkum ligt.

Langer Steinweg
De Botterbrodten wonen al generaties lang in Blomberg. Op internet vind ik een stamboom waar als eerste Johann Botterbrodt wordt genoemd, geboren rond 1600. Johann was een Krämer (handelaar) die woonde op de Langer Steinweg nummer 7.
De kerk en het kleine marktplein van Blomberg liggen op het hoogste punt van een heuvel, de Langer Steinweg daalt vanaf de markt geleidelijk af. Veel huizen in de straat zien er oud uit, het zijn vakwerkhuizen met witgepleisterde muren. Vaak staan de namen van het echtpaar dat het heeft laten bouwen erop, als wilden ze pronken met hun rijkdom. Nummer 7 is helaas nieuw, het is een groot pand waarin zich een drogisterij bevindt en twee kledingzaken. (Natuurlijk weet ik dat een huisnummer uit 1600 niet hetzelfde is als een huisnummer in 2020, maar het is leuk te doen alsof het wel zo is.)

Langer Steinweg

Schoenmakers
Bij de VVV vind ik een foldertje over Schuhmacherhandwerk in Blomberg. Ik vertel de mevrouw achter de balie over mijn voorvader die schoenmakersknecht was en ze vertelt dat er een schoenmakersmuseum in Blomberg is. Helaas vandaag gesloten. We lezen dat er rond 1800 wel honderd schoenmakers in Blomberg waren. De Kuhstraβe, waar ook het museum zit, herbergde er alleen al veertien. Geen wonder dat voorvaders Johann en Hermann de moordende concurrentie achter zich lieten om het in Amsterdam te proberen. Ik heb overigens geen idee welk beroep ze uitoefenden in Amsterdam.

Nelkenstadt
Ik krijg nog een paar foldertjes van de VVV. Wie Blomberg zur Nelkenstadt wurde. Ja, de stad ligt in Kreiz Lippe en we weten wat voor bloem onze prins Bernhard Von Lippe-Biesterfeld altijd in zijn knoopsgat droeg. Nelken, dat zijn anjers. De anjers op de folders zijn rood, die van Bernhard waren altijd wit.