9 feb 2021

Familiekroniek - Landverhuizers in 1911

In mijn bezit is een stapeltje zwartwit foto’s die afkomstig zijn van mijn grootouders van moeders zijde. Soms staat er een naam achterop, vaak niet. Ik heb me voorgenomen erachter te komen wie er op de foto’s staan.

Bijvoorbeeld deze verbleekte foto van drie kinderen. Wie zijn deze kinderen? Het enige aanknopingspunt wat ik heb zijn de letters die onder de kinderen staan geschreven: A, K en Y. En ik herinner me dat mijn oom Enne iets heeft opgeschreven over een foto van de kinderen van Gatske Nieuwenhuis, de zus van mijn pake, die vanuit het Friese dorp Tzumarrum naar de Verenigde Staten emigreerde met haar man Anne Keuning en hun eenjarige dochter Aaltje.

Orange City
Met informatie die ik op internet vind kan ik de grote lijnen van hun leven reconstrueren.
Op 12 mei 1911 vertrekken Gatske, Anne en dochter Aaltje naar ‘USA-Unidentified Region’, zoals in het Emigratie archief staat. Ze zijn niet de enigen. Meer dan 20.000 Friezen steken in de periode 1880-1914 de oceaan over. Het gezin Keuning komt terecht in Orange City in de staat Iowa. Orange City is vernoemd naar Willem van Oranje, het is in de negentiende eeuw gesticht door nazaten van uit Nederland afkomstige immigranten: een groep die hoorde tot de streng gereformeerden die zich in 1834 van de Nederlandse hervormde kerk hadden afgescheiden.

Verengelste namen
Gatske, Anne en Aaltje verengelsen hun namen. Gatske wordt Gertrude, Anne wordt Andrew en Aaltje wordt Alice. In februari 1912 wordt in Orange City een dochter geboren die ze Etta noemen. In 1914 krijgen ze een zoon, Nicholas en in 1919 nog een zoon, Andrew. De kans is groot dat Etta, Nicholas en Andrew ook Friese namen hadden. Etta zou vernoemd kunnen zijn naar Ybeltje, de moeder van Anne Keuning. Nicholas zou vernoemd kunnen zijn naar Annes vader Klaas en Andrew naar Gatskes vader Enne. Dan zijn de drie kinderen op de foto Alice/Aaltje, Nicholas/Klaas en Etta/Ybeltje. Ik schat dat de foto is gemaakt in 1918.

Californië
Op zeker moment verhuist het gezin naar Ripon in Californië. Daar ontmoeten Alice en Etta de broers Sweitze en Roel van der Meulen. Sweitze en Roel zijn in april 1923 met de Volendam vanuit Rotterdam gearriveerd in New York en doorgereisd naar Californië. De broers komen uit Surhuizum, een dorp in de Friese gemeente Achterkarspelen. In 1932 trouwt Alice in Ripon met Sweitze van der Meulen. Zus Etta trouwt met Sweitzes broer Roel, die zich Ralph noemt. Van Sweitze weten we dat hij ‘dairy farmer’ is in Californië.

Grafsteen
Gatske sterft in augustus 1957 in San Joaquin in Californië. Anne in september 1959, ook in San Joaquin. Ze zijn samen begraven op het Ripon Cemetry in San Joaquin County. Een foto van de grafsteen is te vinden op de website van de begraafplaats. De verwijzing naar bijbelteksten op de steen laat zien dat ze gelovig waren. Bij Gertrude/Gatske staat John 14-2: “In het huis mijns vaders zijn vele woningen.”