Even ten zuiden van Marssum, ingeklemd
tussen snelwegen en op- en afritten, staat een molentje, Terpzicht. Het is de
kleinste spinnenkopmolen van Friesland en misschien wel van heel Nederland. Verderop
aan de Hegedyk staat de grote boerderij Terpzicht waarnaar het molentje is
vernoemd. Voor 1888, het bouwjaar van het molentje, stond op deze plek ook al
een molentje, dat in het bezit was van Catharina van Lynden, een van de
grootgrondbezitters in deze regio en ook eigenaar van boerderij Terpzicht. Catharina
woonde zelf niet op deze boerderij. De eigenaren van het land in Friesland woonden
veelal elders en vaak zelfs buiten de provincie. Catharina woonde met haar
echtgenoot in het bosrijke Beetsterzwaag.
Mijn overgrootvader Reinder van der
Hogt (1878-1951) was boerenarbeider. Hij werkte voor boer Tolsma in Marssum.
Als er onweer dreigde moest hij zijn leven in de waagschaal stellen en door de
weilanden lopen om de wieken van dit molentje vast te zetten.
Een paar jaar geleden bezocht ik
Terpzicht.
 |
| Reinder van der Hogt |
Als ik voor het molentje sta,
probeer ik het asfalt en het geluid van langsrazende auto’s weg te denken en
stel ik me voor hoe mijn overgrootvader vanuit het dorp gehaast hier naartoe
liep, door de regen, op zijn klompen, de pet diep over de ogen getrokken, de
kraag van zijn oude jasje omhoog. Vanaf de Binnenbuorren zal het ongeveer een
half uur lopen zijn. Was hij via de Hegedyk gegaan en dan langs boerderij Terpzicht
over het dijkje dat nu It Aldlân heet? Of langs het haventje en dan langs de Engelumervaart?
Aarzelde hij om de onbeschutte weilanden in te lopen als de bliksem al flitste?
Was hij bang? Dacht hij aan zijn vrouw en dochters die ongerust op zijn
thuiskomst wachtten? Dacht hij aan boer Tolsma die hoog en droog op zijn
boerderij zat? Of dacht hij alleen aan het molentje dat kraakte en knarste
onder het geweld van de windvlagen?
 |
| Terpzicht in 1978 |
Nu ziet Terpzigt er goed uit,
zorgvuldig zwart gebeitst en met nieuwe wieken, maar in de jaren zeventig van
de twintigste eeuw stond hij er verwaarloosd bij. Slechts één roede stak
spookachtig omhoog, de andere was tijdens een storm afgebroken. Niemand
bekommerde zich meer om het molentje als de lucht dichttrok. Gelukkig ontfermde
begin jaren tachtig de stichting Molens in Menaldumadeel zich over Terpzicht.
Het kreeg nieuwe wieken en werd gerestaureerd. Het is nu weer maalvaardig en
heeft zelfs een molenaar.
Het molentje staat op een
eilandje, omringd door sloten. Je kunt er alleen vlakbij komen via een plank
met een leuning. Maar de smalle brug is afgesloten met een hekje. Dichterbij
het molentje kan ik niet komen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten